Harmonia i uporządkowanie jako wartości w relacji z dzieckiem.
Czy porządek, czystość, ład, estetyka mogą stać się naczelnymi wartościami naszego klubu dziecięcego?
Zadałam sobie ostatnio pytanie o własne wartości, którymi kieruję się w życiu. Pojawiła się wolność, niezależność, przywództwo, chęć pomocy i wsparcia innych. Co rozumiem pod wspomnianymi wartościami?
Wolność i niezależność rozumiane jako poczucie odpowiedzialności, samodzielność i samoświadomość. Przywództwo to samostanowienie i ogromne poczucie odpowiedzialności za innych - za ludzi, którym przewodzę, z którymi współpracuję, których zatrudniam i którymi się opiekuję. Wsparcie i pomoc to przede wszystkim szacunek dla drugiej osoby, zarówno dorosłej jak i tej całkiem małej. Szacunek dla jej potrzeb, emocji i aktualnej sytuacji. Szacunek i uważność, by być obok, by służyć pomocą, ale bez nachalności i narzucania się.
Wszystkie te wartości, którymi kieruję się w życiu fantastycznie przeniosłam na działanie Balonika. Metoda Montessori, o którą tak długo zabiegałam, wypełniona jest właśnie tymi wartościami.
Jednak czegoś mi brakowało do pełni i całości opisania siebie, swoich wartości i opisania wartości jakimi kieruje się nasz klub dziecięcy.
Porządek, czystość, estetyka, ład jednym słowem harmonia. Uwielbiam porządek. To on determinuje moje wszystkie działania, sprawia, że jestem twórcza, kreatywna, spokojna, radosna wręcz szczęśliwa.
I nagle odkryłam, że poczucie ładu i estetyki ma ogromne przełożenie na pracę w balonikowej placówce.
Tak, jedną z naczelnych wartości Balonika jest harmonia, rozumiana jako utrzymanie porządku, ładu, estetyki i minimalizmu w otaczającej nas przestrzeni oraz w organizacji pracy z dziećmi.
Maria Montessori zauważyła, że małe dzieci mają niezwykłą wrażliwość na porządek. Jest on dla nich nie tylko estetyczną wartością, ale przede wszystkim podstawą poczucia bezpieczeństwa i harmonii.
„Małe dziecko ma szczególną wrażliwość na porządek. Dziecko nie tylko zauważa, gdzie wszystko się znajduje, ale jest niespokojne, gdy cokolwiek zmienia swoje miejsce.” (Maria Montessori, Odkrycie dziecka, 1948)
Porządek w otoczeniu pomaga dziecku zrozumieć świat, w którym żyje. Gdy każda rzecz ma swoje stałe miejsce, dziecko uczy się przewidywalności i samodzielności. To dlatego w metodzie Montessori tak ważne jest uporządkowane, dostosowane do potrzeb dziecka otoczenie, w którym wszystko ma swoją rolę.
Porządek dotyczy jednak nie tylko przestrzeni, ale również rytmu dnia i codziennych rytuałów.
W Baloniku ogromne znaczenie ma uporządkowanie materiałów - każdy materiał ma swoje wyznaczone miejsce na półce, zawsze znajduje się na drewnianej, metalowej lub plastikowej tacce. Tacki są czyste i bardzo estetyczne. Każdego dnia materiał, którym pracują dzieci jest sprawdzany i porządkowany. Wszystkie elementy muszą być kompletne i czyste.
Materiały występują w pojedynczych egzemplarzach. Dzięki temu unikamy nadmiaru zabawek, sprzętów i niepotrzebnego bałaganu, a dodatkowo ograniczona ilość uczy dzieci cierpliwości w oczekiwaniu na swoją kolej, ułatwia wybór i podejmowanie decyzji.
Ważymy elementem pracy z materiałem montessorianskim jest dbałość o uporządkowanie materiału, miejsca pracy i odniesienie go na właściwe miejsce. Dzięki temu dzieci pracują w poczuciu odpowiedzialność i świadomości dbania o wspólne dobro. Uczą się szacunku do siebie, drugiego dziecka i samej pomocy edukacyjnej.
Spokojne i uporządkowane otoczenie sprzyja wyciszaniu emocji dzieci, uważności na ich potrzeby, doświadczaniu świata w sposób harmonijny i estetyczny. Uwrażliwia na piękno. Uporządkowane i odpowiednio przygotowane otoczenie wpływa też na wszystkie rytuały i elementy dnia codziennego.
Rytm i rutyna dnia sprawiają, że balonikowe dzieci wiedzą jak funkcjonuje ich świat i dzięki temu czują się bezpieczne.
Powtarzalność i harmonia w codziennych czynnościach pomagają dziecku w budowaniu wewnętrznego ładu. Jak pisała Montessori:
„Porządek zewnętrzny pomaga w budowaniu porządku wewnętrznego.” (Maria Montessori, Umysł dziecka, 1952)
Dbając o uporządkowaną przestrzeń i harmonijny rytm dnia, wspieramy dziecko w jego naturalnym dążeniu do samodzielności, spokoju i równowagi emocjonalnej. To fundament, na którym może rozwijać swoją ciekawość świata i wewnętrzną motywację do działania.
Autorka: Manuela Prekiel
